του Ιάκωβου Ιακώβου
29 χρόνια από την ομόφωνη ανάδειξη του τότε Μητροπολίτη Πάφου Χρυσοστόμου Α’ στη θέση του Αρχιεπισκόπου μετά το θάνατο του Εθνάρχη Μακαρίου, η Κύπρος καλείτο το 2006 να γυρίσει σελίδα και να περάσει στη νέα εποχή, εκλέγοντας το νέο θρησκευτικό της ηγέτη.
Η γεροντική άνοια από την οποία έπασχε ήδη 4 χρόνια ο Χρυσόστομος Α’, καθιστούσε αδύνατη την εκπλήρωση των καθηκόντων του, γεγονός που δρομολόγησε τις εξελίξεις.
Στις 17 Μαΐου η Διευρυμένη Σύνοδος της Ορθοδόξου Εκκλησίας στην Ελβετία, υπό τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο, κηρύσσει τον αρχιεπισκοπικό θρόνο "εν χηρεία"...
Διευρυμένη Σύνοδος Ορθοδόξου Εκκλησίας
Η Ιερά Σύνοδος μετά βαθείας λύπης διαπίστωσε ότι η υγεία του ασθενούντος Αρχιεπισκόπου έχει κλονισθεί σοβαρώς από τετραετίας και είναι μη αναστρέψιμος.
Αυτομάτως, η Ιερά Σύνοδος της αυτοκέφαλης Εκκλησίας της Κύπρου ενεργοποεί μια περίπλοκη διαδικασία ανάδειξης του νέου προκαθημένου της, μέσω της «ψήφου κλήρου και λαού».
Βάσει του τότε καταστικού Χάρτη, οι Αρχιεπισκοπικές εκλογές χωρίζονταν σε 3 στάδια:
Σε πρώτο στάδιο, ο ορθόδοξος πληθυσμός του νησιού καλείτο δια της ψήφου του, να εκλέξει συνολικά 1.400 ειδικούς αντιπροσώπους. 400 στην αρχιεπισκοπική περιφέρεια και 200 σε κάθε μια από τις 5 μητροπολιτικές περιφέρειες.
Στο δεύτερο στάδιο, οι 1.400 ειδικοί αντιπρόσωποι καλούνταν με τη σειρά τους να εκλέξουν σε μυστική ψηφοφορία, τους 100 γενικούς αντιπροσώπους, που θα συμμετείχαν στο τελικό στάδιο της ψηφοφορίας για την ανάδειξη του νέου Αρχιεπισκόπου.
Το τρίτο αυτό στάδιο, ήταν η Εκλογική Συνέλευση, η οποία ουσιαστικά αποτελείτο από δύο χωριστά σώματα. Αυτό των εξ οφίκιο μελών της που αποτελείτο από τα μέλη της Ιεράς Συνόδου, τους ηγούμενους των μοναστηριών και πέντε κληρικούς, και το δεύτερο σώμα που συναποτελείτο από τους 100 κληρικούς και λαϊκούς που είχαν εκλεγεί ως Γενικοί Αντιπρόσωποι.
Υποψήφιοι για τον Αρχιεπισκοπικό θώκο το 2006, ήταν 4 ιεράρχες – μέλη της Ιεράς Συνόδου:
Ο τότε Μητροπολίτης Πάφου και Τοποτηρητής του Αρχιεπισκοπικού Θρόνου Χρυσόστομος, ο Κιτίου Χρυσόστομος, ο Λεμεσού Αθανάσιος και ο Επίσκοπος Κύκκου Νικηφόρος.
Μετά από μια μακρά περίοδο πόλωσης, αλληλοκατηγοριών και «ιερών»... συμμαχιών, ο λαός προσήλθε στις κάλπες στις 24 Σεπτεμβρίου του 2006, για την ανάδειξη των 1.400 ειδικών αντιπροσώπων.
Πρώτος το νήμα «κόβει» ο Λεμεσού Αθανάσιος εξασφαλίζοντας 641 ειδικούς αντιπροσώπους, το μέχρι εκείνη τη στιγμή φαβορί Κύκκου Νικηφόρος ακολουθεί με 615, ο Πάφου Χρυσόστομος 125, ενώ ο Μητροπολίτης Κιτίου περιορίζεται στους μόλις 19 ειδικούς αντιπροσώπους.
Μέρες αργότερα, οι ειδικοί εκλέγουν τους 100 γενικούς αντιπροσώπους, οι οποίοι ρίχνονται στην διαδικασία ανάδειξης του Νέου Αρχιεπισκόπου μέσω μιας πολύπλοκης διαδικασίας χωριστών ψηφοφοριών.
Στους πρώτους δύο γύρους των χωριστών ψηφοφοριών Γενικών και εξ οφίκιο Αντιπροσώπων, ουδείς από τους υποψηφίους λαμβάνει την απόλυτη πλειοψηφία. Ο μεν Πάφου Χρυσόστομος πριμοδοτεί τον Αθανάσιο στην ψηφοφορία των Γενικών Αντιπροσώπων, ο δε Άγιος Λεμεσού τον Χρυσόστομο στην κάλπη των εξ οφίκιο, αποκλείοντας ουσιαστικά από το τελικό στάδιο τον Κύκκου Νικηφόρο που είχε τις πενταπλάσιες ψήφους.
Φανερά εκνευρισμένος για το παιχνίδι που στήθηκε στην πλάτη του, ο Νικηφόρος αποχωρεί με τους εκλέκτορές του, όπως έπραξε και ο Πάφου Χρυσόστομος.
Παρά τις αντιδράσεις Λεμεσού και Κυρηνείας, η διαδικασία διακόπτεται για 24 ώρες. Το κλίμα στην Αρχιεπισκοπή μυρίζει μπαρούτι. Ενδεικτικά και τα πρωτοσέλιδα των τότε εφημερίδων.
Φιλελεύθερος: Χαίνουσα η πληγή στο Σώμα της Εκκλησίας. «Αλληλομαχαιρώματα», σύγχυση, αδιέξοδα, αποκλεισμοί, αφορισμοί.
Πολίτης: Σίγουρη η υποστήριξη του Πάφου αλλά... 5 όροι του Κύκκου.
Η διαδικασία στην Αρχιεπισκοπή συνεχίζεται την επόμενη μέρα, με το αποτέλεσμα να είχε ήδη κριθεί από το προηγούμενο βράδυ.
Κύκκου Νικηφόρος και Πάφου Χρυσόστομος, συνάπτουν συμφωνία με όρους, συμφωνία που βάφτισαν «δεσμευτικό πρωτόκολλο».
Το μεσημέρι της 05ης Νοεμβρίου, στην τρίτη ψηφοφορία ο Πάφου Χρυσόστομος εξασφάλισε 73 ψήφους έναντι 57 του Λεμεσού Αθανάσιου και εκλέχθηκε Αρχιεπίσκοπος Νέας Ιουστινιανής και πάσης Κύπρου.
Διεύρυνση και... αλλαγές
Μήνες αργότερα, η συμφωνία Χρυσοστόμου – Νικηφόρου περνά από τα «θα» στην πράξη.
Σε δύο συνεδρίες της, η Ιερά Σύνοδος υπό το νέο Αρχιεπίσκοπο Χρυσόστομο λαμβάνει την ιστορική απόφαση διεύρυνσης της, αποκτώντας πλήρη Σύνοδο.
Συντάσσεται Νέος Καταστατικός Χάρτης, με την 6μελή σύνοδο να αποκτά 17 μέλη, καθώς επανασυστάθηκαν οι πάλαι ποτέ μητροπόλεις Κωνσταντίας – Αμμοχώστου, Κύκκου και Τηλλυρίας, Ταμασού καί Ορεινής, Τριμυθούντος, αλλά και των επισκοπών Καρπασίας, Αρσινόης, Αμαθούντος, Νεαπόλεως και Μεσαορίας. Την ίδια ηγούμενοι των Σταυροπηγιακών Μονών Μαχαιρά και Αγίου Νεοφύτου, εκλέγονται ως Επίσκοποι Λήδρας και Χύτρων αντίστοιχα.
Ανάμεσα στις αλλαγές που προωθήθηκαν, και ο εκσυγχρονισμός της διαδικασίας κένωσης του Αρχιεπισκοπικού Θρόνου, καθώς και η ρύθμιση νέας διαδικασίας εκλογής Μητροπολιτών και Αρχιεπισκόπου, κατά την οποία ο λαός θα αναδεικνύει τριπρόσωπον, με τον τελικό λόγο να έχει η Ιερά Σύνοδος στην επιλογή του ενός εκ του τριπροσώπου.
Υπό αυτά τα δεδομένα, ο λαός προσέρχεται σήμερα στην κάλπη για την εκλογή των 3 Μητροπολιτών που θα συναποτελούν το τριπρόσωπο, το οποίο τις αμέσως επόμενες μέρες θα τεθεί ενώπιον της Ιεράς Συνόδου για να αναδείξει η ίδια το νέο προκαθήμενο της κυπριακής εκκλησίας.
