Οι θαλάσσιες χελώνες είναι προϊστορικά ερπετά, τα οποία ζουν στον κόσμο από τον καιρό των δεινοσαύρων. Η διάρκεια ζωής τους είναι 80 – 100 χρόνια, ενώ φτάνουν σε ηλικία που είναι έτοιμες να γεννήσουν στα 25 τους χρόνια. Παρότι αναπνέουν με πνεύμονες, περνούν το σύνολο σχεδόν της ζωής τους στη θάλασσα. Δες πιο κάτω ακόμη 6 εντυπωσιακά στοιχεία για τις θαλάσσιες χελώνες:
- Υπάρχουν 7 είδη θαλάσσιων χελωνών
Υπάρχουν 7 είδη θαλάσσιων χελωνών σε όλο τον κόσμο και είναι είτε ευάλωτα είτε απειλούμενα. Στη Μεσόγειο συναντούμε μόνο τρία από αυτά τα είδη - την χελώνα Καρέτα (Caretta caretta), την Πράσινη χελώνα ή χελώνα Μίδας (Chelonia mydas) και τη Δερματοχελώνα (Dermochelys coriacea). Στην Κύπρο, συγκεκριμένα, έρχονται για να γεννήσουν μόνο η Πράσινη χελώνα και η χελώνα Καρέττα. Πολύ σημαντικό είναι το γεγονός ότι από όλες τις περιοχές της Μεσογείου, η Πράσινη χελώνα γεννά συνήθως στις παραλίες της Κύπρου και της Τουρκίας.
- Η νεαρή τους ζωή είναι ένα μυστήριο
Τα πρώτα χρόνια της ζωής μιας θαλάσσιας χελώνας είναι γνωστά ως τα «χαμένα χρόνια». Αυτό οφείλεται στο ότι ο χρόνος μεταξύ της γέννησης των νεοσσών και της εισόδου τους στη θάλασσα μέχρι να επιστρέψουν στα παράκτια ρηχά νερά για να ζευγαρώσουν είναι εξαιρετικά δύσκολο να μελετηθεί. Τα χαμένα χρόνια που περνούν στη θάλασσα –που μπορεί να φτάνουν έως και τα 20 – παραμένουν σε μεγάλο βαθμό ένα μυστήριο για εμάς.
- Η ζωή τους είναι ένας μαραθώνιος
Οι θαλάσσιες χελώνες μπορούν να καλύψουν απίστευτα μεγάλες αποστάσεις κατά τη μετανάστευση. Για παράδειγμα η χελώνα Καρέτα στη Μεσόγειο μπορεί να διανύσει πάνω από 3000 χλμ. για να φτάσει στις ακτές της Κύπρου από τις ακτές της Βορείου Αφρικής και να ζευγαρώσει.
- Πάντα επιστρέφουν στο σπίτι
Οι θηλυκές θαλάσσιες χελώνες επιστρέφουν στην ίδια παραλία που εκκολάφθηκαν, για να γεννήσουν τα δικά τους αυγά σε φωλιές που φτιάχνουν στην άμμο. Η εκπληκτική ικανότητα των θαλάσσιων χελωνών να πλοηγούνται προέρχεται από την ευαισθησία τους στα μαγνητικά πεδία της Γης.
- Κάνουν ένα συνεχή αγώνα επιβίωσης
Υπολογίζεται ότι στα 1000 αυγά που γεννιούνται, μόνο 1 χελωνάκι θα καταφέρει να επιβιώσει και να φτάσει στην ενηλικίωση. Αυτό οφείλεται στο μεγάλο χρονικό διάστημα που χρειάζονται για να ωριμάσουν και στους πολλούς κινδύνους που αντιμετωπίζουν οι θαλάσσιες χελώνες τόσο στις περιοχές ωοτοκίας, όσο και στη θάλασσα.
Οι θαλάσσιες χελώνες έρχονται αντιμέτωπες με ανθρωπογενείς απειλές όπως τον ακούσιο εγκλωβισμό τους σε αλιευτικά εργαλεία, τη θαλάσσια ρύπανση ειδικά από πλαστικά, τη φωτορύπανση, την ηχορύπανση και τη διάβρωση των παραλιών, ειδικά σε περιοχές ωοτοκίας. Οι απειλές αυτές, σε συνδυασμό με τις φυσικές απειλές από τους φυσικούς θηρευτές μειώνουν όλο και περισσότερο τους πληθυσμούς των θαλάσσιων χελωνών.
Η μεγαλύτερη απειλή που αντιμετωπίζουν όμως είναι τα πλαστικά σκουπίδια. Στατιστικά 1 στις 2 θαλάσσιες χελώνες καταναλώνει πλαστικό νομίζοντας ότι είναι μέδουσα. Η κατάποση πλαστικού δημιουργεί στη χελώνα ένα αίσθημα κορεσμού που την οδηγεί, χωρίς να το καταλάβει, στο να πεθάνει από τη πείνα.
- Η θερμοκρασία της άμμου καθορίζει το φύλο τους
Το φύλο των θαλάσσιων χελωνών καθορίζεται από τη θερμοκρασία της άμμου στη φωλιά τους. Όταν κατά την επώαση η θερμοκρασία της άμμου είναι χαμηλή έχουμε αρσενικά χελωνάκια, ενώ οι υψηλότερες θερμοκρασίες παράγουν θηλυκά νεογνά. Οι θερμοκρασίες που κυμαίνονται μεταξύ 29 και 30℃ θα δημιουργήσουν ένα μείγμα αρσενικών και θηλυκών νεογνών, διατηρώντας το ισοζύγιο των φύλων.
Πώς το έργο Πανδώτειρα βοηθά τις θαλάσσιες χελώνες που περνούν από την Κύπρο
Το έργο «Πανδώτειρα», το οποίο συγχρηματοδοτείται από το Πρόγραμμα LIFE της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ασχολείται με την ορθή διαχείριση του δικτύου Natura 2000 στην Κύπρο και στοχεύει στο να καταστεί το δίκτυο πιο αποτελεσματικό, λειτουργικό και βιώσιμο.
Στο πλαίσιο του έργου «Πανδώτειρα» θα υλοποιηθούν διάφορες δράσεις για την προστασία των θαλάσσιων χελωνών. Για παράδειγμα, θα αξιολογηθεί το υφιστάμενο διαχειριστικό σχέδιο για τις θαλάσσιες περιοχές του Δικτύου Νatura 2000. Θα δημιουργηθεί επίσης διαχειριστικό σχέδιο για τις περιοχές στις οποίες δεν εφαρμόζονται οποιαδήποτε διαχειριστικά μέτρα. Επιπλέον, θα γίνει δορυφορική παρακολούθηση θαλάσσιων χελωνών, για να διερευνηθούν οι μεταναστευτικοί τους οδοί και οι πιθανές περιοχές τροφοληψίας. Στόχος είναι να βελτιωθούν οι προσπάθειες διατήρησης και προστασίας τους, σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, με τον καταρτισμό κατάλληλων σχεδίων διαχείρισης.
Μάθετε περισσότερα για το έργο Πανδώτειρα εδώ.
