Δυο εβδομάδες και κάτι μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, σχεδόν ξεχάσαμε ότι τα ψέματα του Πούτιν άρχισαν μέρες πριν από τον πόλεμο. Όταν οι μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ δημοσίευσαν το σκοτεινό σχέδιο του Ρώσου Προέδρου (για εισβολή στις 16/02), εκείνος διερωτήθηκε (15/02) κυνικά: ποια ώρα θα γίνει αυτό; Τοποθέτηση την οποία εξέλιξε η Μαρία Ζαχάροβα ζητώντας από τους Αμερικανούς (16/02) ενημέρωση για τις ρωσικές επιχειρήσεις για να… κανονίσει τις διακοπές της.
Και πράγματι οι Αμερικάνοι έπεσαν έξω. Μόνο στην ημερομηνία. Ίσως οι Ρώσοι περίμεναν να ολοκληρωθούν οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες στο Πεκίνο. Ίσως πάλι δεν ήθελαν να χτυπήσουν Τετάρτη (σπανίως αρχίζουν πόλεμοι αυτή τη μέρα). Σημασία έχει ότι χτύπησαν, διαψεύδοντας τα δικά τους λεγόμενα. Αν και δεν φάνηκε να τους να απασχολεί καθόλου αυτό.
Όπως ήταν αναμενόμενο τα ψέματα δεν σταμάτησαν στις 24 του μηνός. Παράλληλα με τις μάχες στο πεδίο, ξέσπασε ένας πρωτοφανής πόλεμος προπαγάνδας. Πρωτοφανής λόγω της μεγάλης ταχύτητας της διάδοσης των πληροφοριών σε ολόκληρο τον πλανήτη. Κάπως έτσι φτάσαμε να ακούμε και να διαβάζουμε καθημερινά διαφορετικές εκδοχές για τις επιθέσεις, τις μάχες, τις προθέσεις.
Ας εξετάσουμε μερικά παραδείγματα, κάνοντας αρχή από τον πρόσφατο βομβαρδισμό του μαιευτηρίου στην Μαριούπολη. Για τους Ουκρανούς οι εικόνες των ματωμένων εγκύων μιλούν από μόνες τους. Για τους Ρώσους τα πράγματα είναι πιο μπερδεμένα αφού διαβάσαμε μεταξύ άλλων πως πρόκειται για “ηθοποιούς”, πως το Κίεβο σχεδίασε την επίθεση (!) για να προπαγανδίσει και πως ήταν πράγματι μια ρωσική επίθεση σε ένα μαιευτήριο που όμως είχε εκκενωθεί και χρησιμοποιείτο από ουκρανικά στρατεύματα.
Τα ίδια ισχύουν και για το ζήτημα της βιοτρομοκρατίας. Η Μόσχα κατηγορεί τους Ουκρανούς ότι αναπτύσσουν βιολογικά και χημικά όπλα σε συνεργασία με τις ΗΠΑ. Δημοσίευσαν έγγραφα βάσει των οποίων την ημέρα που ξέσπασε ο πόλεμος κατέστρεψαν επικίνδυνα παθογόνα όπως πανώλη, άνθρακα, τουλαραιμία και χολέρα. Η Ουάσιγκτον από την άλλη απαντά πως τα εργαστήρια που χρηματοδοτεί στην περιοχή αναπτύσσουν στρατηγικές βιολογικής άμυνας και υποστηρίζει ότι η Μόσχα συνήθως κατηγορεί τους άλλους για όσα σκοπεύει να κάνει η ίδια (δηλώσεις Νούλαντ 08/03).
Το ίδιο επιχείρημα χρησιμοποίησε ο Λαβρόφ (10/03) για να κατηγορήσει τη Δύση ότι ετοιμάζει πυρηνικό πόλεμο. Επικαλέστηκε μάλιστα τον Φρόιντ για να δηλώσει ανησυχία για το γεγονός ότι “οι ΗΠΑ επανέρχονται συνεχώς σ’ αυτό το θέμα”.
Δείτε όμως και τα fake news που διοχετεύονται καθημερινά στο διαδίκτυο μέσω οπτικοακουστικού υλικού. Όπως το βίντεο με τις εικόνες δήθεν από μια έκρηξη στην Ουκρανία, που όπως αποδείχθηκε επρόκειτο για εικόνες από έκρηξη που σημειώθηκε το 2015 στην Κίνα. Ή το βίντεο που κυκλοφόρησε στην Ρωσία και δήθεν δείχνει “Ουκρανούς νεκρούς να ξαναζωντανεύουν”, ενώ πρόκειται για εικόνες από διαδήλωση για το κλίμα που έγινε στη Βιέννη προ μερικών μηνών.
Σταθείτε και στα ψέματα που έχουν ειπωθεί στο εσωτερικό των αντιμαχόμενων μερών. Για μέρες ο Πούτιν ορκιζόταν ότι έστειλε στην Ουκρανία μόνο μισθωτούς στρατιώτες και αξιωματικούς. Μέχρι που το υπουργείο Άμυνας της χώρας του παραδέχθηκε ότι πολεμούν και νεοσύλλεκτοι στρατιώτες.
Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις η αλήθεια δεν μπορεί να κρύβεται στη μέση. Κρύβεται στην έρευνα, το φιλτράρισμα πληροφοριών και τη διασταύρωση. Τα πάντα είναι θέμα εκδοχών. Για αυτό και σίγουρα η λογοκρισία δεν αποτελεί “φάρμακο” για την προπαγάνδα και τα ψέματα.
