Kρατικές εγγυήσεις για δάνεια και το δις εξαμαρτείν

Τρίτη, 12/5/2020 - 09:22
Ανδρέας Θεμιστοκλέους
Στέλεχος Δημοκρατικής Παράταξης (ΔΗΠΑ)

Η πραγματική οικονομία εξαρτάται άμεσα από τις θέσεις εργασίας. Αυτές παράγουν εισόδημα και κατανάλωση, παράγουν το ΑΕΠ της χώρας, αυτές παράγουν έσοδα για την κυβέρνηση και αναλόγως καθορίζουν και το βάρος που μπαίνει στα διάφορα κρατικά ταμεία στήριξης, όπως το καταρρακωμένο Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Η στήριξη των θέσεων εργασίας είναι υψίστης σημασίας για την οικονομική επιβίωση της χώρας. Το πρόγραμμα στήριξης της οικονομίας και της ρευστότητας που η κυβέρνηση σήμερα εισηγείται, με δύο μήνες καθυστέρησης στην υλοποίηση ήδη, δεν φαίνεται να είναι επαρκές για να πράξει τα πιο πάνω.

Η ανάγκη ύπαρξης ενός μεικτού συστήματος στήριξης ήταν εξ αρχής θέση μας, αφού υπήρχαν και τα παραδείγματα του εξωτερικού. Το πρώτο αναγκαίο βήμα θα έπρεπε να ήταν αυτό της απευθείας στήριξη της ρευστότητας, ειδικά για μικρομεσαίες επιχειρήσεις και αυτοτελώς εργαζόμενους, καθώς και τα ίδια τα νοικοκυριά. Η δημιουργία προγράμματος δανειοδότησης με κρατικές εγγυήσεις, θα έπρεπε να δημιουργηθεί ως δευτερεύον μοχλός κίνησης και να αφορά ως επι τω πλείστο μεγάλες επιχειρήσεις. Είναι δυστυχώς κοινή παραδοχή ότι η επιχειρήσεις στη χώρα μας είναι υπερδανεισμένες και ως εκ τούτου η δημιουργία προγράμματος επιπρόσθετου δανεισμού, ως το μοναδικό εργαλείο διάσωσης των επιχειρήσεων και των θέσεων εργασίας, είναι μάλλον ανεδαφικό.

Επιπλέον, το όλο σύστημα διαμοιρασμού του ρίσκου μεταξύ κράτους και τράπεζας ευνοεί την παράληψη συμμόρφωσης των δανειοληπτών (ακούσια ή εκούσια), κάτι που εμμέσως φαίνεται να συμμερίζονται και οι τράπεζες, που με την παρούσα πρόταση θέλουν να έχουν επιλογή για τα δάνεια που θα φέρουν υποθήκες, καθώς και την ευχέρεια να μεταπωλούν δάνεια σε επενδυτικά ταμεία κατ΄ επιλογή. Εμμέσως γίνεται μια παραδοχή ότι αυτή η επιπρόσθετη δανειοδότηση ίσως να μην είναι και τόσο αποτελεσματική ή αποδοτική τελικά. Το τελευταίο πράγμα που σίγουρα χρειάζεται σήμερα η χώρα μας όμως είναι αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων.

Ακόμη και σήμερα υπάρχει χρόνος για να γίνουν απαραίτητες αλλαγές για μετακίνηση σε ένα μεικτό σύστημα που να είναι πολύ πιο αποδοτικό. Αξιοποιώντας τον Ευρωπαϊκό Κανόνα «de minimis» (ενισχύσεις ήσσονος σημασίας), η κυβέρνηση μπορεί να αποδώσει απευθείας στήριξη ρευστότητας στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, αυξάνοντας τα σχετικά κονδύλια απευθείας χορήγησης της αγοράς και ταυτόχρονα μειώνοντας τα κονδύλια που αφορούν κρατικές εγγυήσεις για νέα δάνεια. Εκτιμούμε, μάλιστα, ότι πιθανό δεν θα εξαντληθούν τα κεφάλαια δανειοδότησης με κρατική εγγύηση, αφού ο χρόνος που έχει παρέλθει και η αργοπορία της κυβέρνησης να δώσει ουσιαστικές και ανακουφιστικές λύσεις έχει ήδη αναγκάσει τέτοιου είδους επιχειρήσεις να στραφούν σε άλλες λύσεις.

Σίγουρα θα πρέπει, περαιτέρω, να δημιουργηθεί ένα καλύτερο σύστημα παρακολούθησης των τραπεζικών εργασιών και διασφάλισης της διαφάνειας. Είναι αδιανόητο οι ποινές που προνοούνται στη σημερινή πρόταση να περιορίζονται σε πρόστιμα τετραψήφιου επιπέδου και να θεωρεί κανείς ότι επαρκούν για να δράσουν αποτρεπτικά. Εάν η κυβέρνηση όντως θέλει να στείλει σαφέστατο μήνυμα προς πάσα κατεύθυνση, ας μετατρέψει το πρόστιμο σε σημαντικό ποσοστό επί του συνόλου του δανείου, ακόμη και πέραν του 100%. Έτσι θα είναι ξεκάθαρη η προσήλωση στη διαφάνεια και τις σωστές διαδικασίες, έτσι θα μας πείσουν ότι έμαθαν από τα λάθη τους. Το.. δις εξαμαρτείν.. κατά κάποιο τρόπο